Rodzicielstwo zastępcze

Wychowanie dziecka w rodzinie biologicznej wydaje się być sprawą naturalną. Niestety, nie każdy rodzic biologiczny potrafi i chce obdarzyć swoje dziecko miłością i troską. Kiedy pojawia się potrzeba zapewnienia opieki opuszczonemu czy zaniedbywanemu dziecku, ratunkiem jest piecza zastępcza, bo nic nie jest dla dziecka tak korzystne jak poczucie bezpieczeństwa.

Bycie rodzicem zastępczym, to rola odpowiedzialna, szlachetna i niełatwa. Po pierwsze wymaga umiejętności zaakceptowania obcego dziecka z całym jego emocjonalnym bagażem przeżyć, wyniesionym z rodziny biologicznej, po drugie – odpowiednich kompetencji wychowawczych, po trzecie – bycia tym „drugim” rodzicem, radzenia sobie z uczuciami dziecka do rodziców biologicznych i pracą z nimi. Współpraca z rodzicami biologicznymi dziecka wymaga dużej delikatności i obiektywizmu, ponieważ z jednej strony kontakt z nimi jest prawem dziecka, z drugiej – rodzic zastępczy ma obowiązek stać na straży dobra dziecka, a co z tym związane, chronić je również przed nieodpowiedzialnością i krzywdą ze strony rodziców biologicznych. Jeśli jednak ta trudna sztuka się powiedzie – daje rodzicom zastępczym mnóstwo radości i poczucie spełnienia.  

Opiekunem zastępczym może być rodzina – rodzeństwo lub dziadkowie (rodzina spokrewniona), lub - pozostali krewni i osoby obce (rodzina niezawodowa). By zostać rodziną niezawodową należy uzyskać kwalifikację, poprzedzoną szkoleniem, organizowanym przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, którym w  Świnoujściu jest Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie.  

Pozostałe formy rodzinnej pieczy zastępczej to rodziny zawodowe: specjalistyczna (dla dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi), rodzinny dom dziecka (dla większej ilości dzieci) i pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego. Również te rodziny są zobowiązane uzyskać kwalifikacje do pełnienia funkcji rodzica zastępczego.  

Specjalistyczna rodzina zastępcza zajmuje się dziećmi ze szczególnymi potrzebami rozwojowymi (np. upośledzenie umysłowe, FAS). Osoby pełniące tę funkcję powinny posiadać, oprócz umiejętności niezbędnych wszystkim rodzicom zastępczym także sporą dozę akceptacji dla odmienności i umiejętność takiego kierowania dzieckiem, by dać mu poczucie, że może i powinno dążyć do osiągnięć dla niego możliwych, że nie jest gorsze, że ma takie same prawa do tego, czego pragnie.

Rodzinny dom dziecka jest miejscem, gdzie opiekę, miłość i wychowawczą troskę może znaleźć większa ilość dzieci, maksymalnie do ośmiorga. Jest to szczególnie istotne w przypadku dzieci  z rodzin wielodzietnych. Zasadą jest bowiem nie rozdzielanie rodzeństw, by dzieci, które nie mogą pozostać pod opieką rodziców, nie pozbawiać dodatkowo oparcia w rodzeństwie, ponieważ często to właśnie rodzeństwo opiekuje się sobą nawzajem, gdy w rodzinie biologicznej dzieci nie mogą liczyć na właściwą opiekę rodziców.

Zawodowa rodzina zastępcza pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego jest szczególnie ważna wtedy, gdy trzeba zapewnić dziecku natychmiastową opiekę, po jego odebraniu rodzicom biologicznym, najczęściej w wyniku orzeczenia Sądu Rodzinnego. Pogotowie rodzinne to miejsce, w którym każde dziecko znajdzie spokój i wytchnienie, po trudnych czy traumatycznych przeżyciach. Jest to też czasowa forma opieki nad dzieckiem – do czasu znalezienia mu rodziny zastępczej, placówki opiekuńczo – wychowawczej, powrotu do rodziców biologicznych czy zgłoszenia do adopcji.  Tym samym jest to rola jeszcze trudniejsza, bowiem, z jednej strony wymaga umiejętności rozładowania napięcia, smutku czy gniewu dziecka, które zostało odebrane rodzicom biologicznym, z drugiej – znalezienia takiego kompromisu pomiędzy ofiarowaniem dziecku poczucia bliskości, przynależności, bezpieczeństwa, by stworzyć mu dom, ale też przekazać, że choć jest to dom dobry i bezpieczny to jednak tymczasowy. Nie jest łatwym zadaniem dać dziecku, znajdującemu się w niepewnej sytuacji życiowej, wiarę w to, że może być lepiej.

Czy to rodziny spokrewnione, czy niezawodowe lub zawodowe, we wszystkich tych formach opieki zastępczej chodzi o dobro dziecka. Bycie opiekunem zastępczym to rola, którą trudno udźwignąć samemu. Każdy kto ją pełni może liczyć na kompleksowe wsparcie pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Świnoujściu. Jest to pomoc finansowa, specjalistyczna: prawna, rodzinna i psychologiczna, wsparcie koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, bieżąca pomoc w rozwiązywaniu pojawiających się problemów, ułatwianie dostępu do informacji o dziecku czy innej specjalistycznej pomocy, pośredniczenie i pomoc w nawiązywaniu kontaktu z rodzicami biologicznymi dzieci. Pracownicy Działu Pieczy Zastępczej i Poradnictwa Specjalistycznego Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Świnoujściu dokładają wszelkich starań, by przebywające w rodzinnej pieczy zastępczej dzieci były tak szczęśliwe, jak tylko jest to możliwe.

Jeśli Zainteresowaliśmy Państwa tematem rodzicielstwa zastępczego – SERDECZNIE ZAPRASZAMY – pracownicy MOPR czekają, by udzielić Państwu wszelkich informacji.

Co zachęciłoby Cię do zostania rodzicem zastępczym:

- możliwość pomocy dziecku pozbawionemu opieki

- wsparcie finansowe

- możliwość otrzymania mieszkania od Miasta

- bezpłatne wsparcie psychologiczne, pedagogiczne, prawne

- pozytywny obraz rodzin zastępczych w mediach

- więzi rodzinne z dzieckiem

 Odpowiedzi prosimy przesyłać na adres MOPR: or@mopr.swinoujscie.pl