Co to jest rewitalizacja?

Rewitalizacja

to proces przemian przestrzennych, społecznych i  gospodarczych  w zdegradowanych częściach miast, przyczyniający się do poprawy, jakości życia mieszkańców, ożywienia gospodarczego i odbudowy więzi społecznych oraz przywrócenia ładu przestrzennego.

Co to jest program rewitalizacji?

Rewitalizacja jest nowoczesną metodą rozwijania miasta, prace nad programem rewitalizacji a potem realizacja przedsięwzięcia przebiega w ścisłej konsultacji z mieszkańcami, przedsiębiorcami i organizacjami pozarządowymi, a finansowanie programów wspiera Unia Europejska poprzez dotacje z funduszy strukturalnych i pomoc techniczną dla miast.

Od końca lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku, najpierw w wielkich miastach a później także w małych, problemy zdegradowanych dzielnic lub ich części rozwiązuje się poprzez opracowanie i skoordynowane wdrażanie kompleksowych programów naprawczych.

Celem tych programów jest ożywienie - rewitalizacja enklaw (części) miasta, w których ilość i skala problemów społecznych, ekonomicznych a także stan techniczny budynków i infrastruktury komunalnej spowodowały zastój, degenerację lub zagrożenie dla prawidłowego rozwoju miasta.

Co jest celem  rewitalizacji?

Celem rewitalizacji jest ożywienie gospodarcze i społeczne wybranych obszarów miasta, poprzez wsparcie różnorodnych i wzajemnie się uzupełniających projektów,  w tym działań technicznych (np. takich jak remonty i modernizacja infrastruktury podstawowej, renowacja zabudowy).

Działania rewitalizacyjne podejmowane są na najbardziej zdegradowanych obszarach miasta, w tzw. obszarach kryzysowych i są działaniami kompleksowymi.
Rewitalizację zazwyczaj inspiruje i organizuje miasto (samorząd lokalny), a projekty realizują różne podmioty, zarówno z sektora prywatnego jak
i publicznego. Istotnym partnerem rewitalizacji są organizacje pozarządowe – stowarzyszenia, kluby, fundacje.

Oznacza to, że Rewitalizacja jest operacją na wielu płaszczyznach.  Nie jest to jedynie renowacja, czy modernizacja istniejącej zabudowy.
Zadaniem rewitalizacji jest przede wszystkim odwrócenie zjawisk negatywnych, takich jak:

1. odpływ mieszkańców i degradacja przestrzeni, zanik dotychczasowych funkcji danego obszaru, czy brak dostosowania tych funkcji do potrzeb mieszkańców lub znajdujących się tam podmiotów gospodarczych,
2. występowanie negatywnych zjawisk społecznych (patologie, bezrobocie, apatia, przestępczość, uzależnienia, niski poziom wykształcenia),
3. niska, niewielka aktywność ekonomiczna, deficyt przedsiębiorczości, gospodarczy (ekonomiczny) regres.

Rewitalizacja jako proces kompleksowej odnowy nie może być rozumiana jedynie jako przedsięwzięcie remontowo-budowlane. Poprawa jakości infrastruktury jest istotnym elementem programów rewitalizacyjnych, który jednak wynikać powinien z potrzeb społecznych i gospodarczych. Wobec tego nie może się ograniczać do bieżących remontów, ale musi uwzględniać:

• stworzenie lub właściwe zagospodarowanie istniejących przestrzeni publicznych, tak by atrakcyjne i bezpieczne  (parki, place, skwery, place zabaw, przedogródki, ciągi piesze),

• zmobilizowanie mieszkańców do podejmowania aktywności na rzecz działań uzgodnionych w programie rewitalizacji,

• uzupełnienie albo stworzenie niezbędnej infrastruktury i zmotywowanie  do rozwoju lokalnej przedsiębiorczości,

• renowację zabudowy, w tym obiektów infrastruktury społecznej

• ochronę  dziedzictwa kulturowego i przyrody

• zwiększenie atrakcyjności (inwestycyjnej, użytkowej, estetycznej, turystycznej…).

Rewitalizacja w praktyce?

W praktyce rewitalizacja powinna doprowadzić do ożywienia, odnowy - do powstania nowych miejsc pracy, poprawienia stanu technicznego i estetycznego budynków oraz przestrzeni publicznych, zwiększenia społecznej aktywności mieszkańców i poczucia tożsamości lokalnej, rozwoju przedsiębiorczości, przywrócenia lub poprawienia atrakcyjności inwestycyjnej dzielnicy.

Żeby osiągnąć takie rezultaty, trzeba starannie zaplanować różne działania (projekty), uprzednio wybierając taki obszar miasta, który wymaga najpilniejszej interwencji i kompleksowego programu. Program rewitalizacji jest opracowywany przez miasto, w ścisłej współpracy z partnerami zainteresowanymi rewitalizacją. Uspołecznienie programu jest warunkiem jego powodzenia. Praktyczne rezultaty rewitalizacji zależą od aktywności i konsekwentnego zaangażowania partnerów, trzeba jednak zaznaczyć, że finansowe wsparcie Unii Europejskiej jest tu bardzo pomocne.

Pierwsze praktyczne rezultaty rewitalizacji zauważalne są stosunkowo szybko, łatwo będzie dostrzec efekty prac remontowych i modernizacyjnych nieco trudniej skutki lub zmiany, jakie uczynią przedsięwzięcia społeczne lub kulturalne, choć będą miały istotny wpływ na korzystne zmiany w rewitalizowanym obszarze miasta. Najwolniej i najtrudniej przychodzą zauważalne rezultaty tych projektów rewitalizacyjnych, których celem jest ożywienie gospodarcze, ale to one zapewnią odnowę obszaru i kontynuowanie zmian „na ścieżce rozwoju”.