O transgranicznym bezpieczeństwie

W miejscowości Bansin odbyło się spotkanie robocze dotyczące analizy wyników ankiety bezpieczeństwa transgranicznego oraz działalności prewencyjnej w obszarze przygranicznym, obejmującym wyspę Uznam z udziałem przedstawicieli polskiego i niemieckich samorządów, policji, straży pożarnej i służb ochrony, Gminnej Rady Prewencji, przedsiębiorców pracujących
i mieszkających na niemieckiej części wyspy Uznam.

Świnoujski samorząd reprezentował Sekretarz Miasta Jerzy Lenda. Moderatorem spotkania był prof. dr Manfred BORNEWASSER z Uniwersytetu w Greifswaldzie.

Rada Prewencyjna Gminy, lokalne komendy Policji oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Landu Meklemburgii Pomorza Przedniego zajmowały się sprawą przestępczości przygranicznej, analizą i oceną tego zjawiska oraz oceną poczucia bezpieczeństwa wśród mieszkańców miejscowości przygranicznych wyspy Uznam.

Ze względu na fakt, że praktycznie istnieje swobodny przepływ mieszkańców obu krajów, w Landzie prowadzone są systematyczne pomiary poczucia bezpieczeństwa mieszkańców za pomocą systemu ankietowego.

Strona Niemiecka – jako organizator – przeprowadziła w sezonie letnim 2012 roku, kolejną anonimową ankietę  oraz badania ankietowe bezpośrednie wśród mieszkańców wyspy, dotyczącą oceny szeroko rozumianego poczucia bezpieczeństwa, określenia rodzajów najczęściej występujących przestępstw po obu stronach granicy, a następnie ustalenie zasad współdziałania w zakresie ich eliminacji – dotyczy to głównie działań Policji i służb związanych z szeroko rozumianym zapewnieniem bezpieczeństwa z obu stron oraz postaw mieszkańców miejscowości. Ogółem uzyskano 743 ankiety i wywiady.W badaniu ankietowym uczestniczyli także mieszkańcy Świnoujścia, oddając 83 głosy
w ankiecie elektronicznej.

Opracowaniem i analizą ankiety zajęli się pracownicy naukowi Uniwersytetu w Greifswaldzie, przekazując ich wyniki na spotkaniu w  Bansinie.

Wyniki ankiety zostały opracowane w aspekcie socjalnym oraz kryminalnym.

Pod względem socjalnym zwraca uwagę fakt, że w regionie,szczególnie po stronie niemieckiej, wzrasta ilość osób starszych, a ta kategoria ludzi wyraża największe obawy, jeśli chodzi o poczucie bezpieczeństwa codziennego.

W aspekcie kryminalnym – przestępczość podzielono na kategorie: przestępstwa przeciwko życiu; o podłożu seksualnym; kradzieże i włamania; przestępstwa drogowe; inne.

Podkreślono  także dobre wyniki ankiet „eksperckich”, otrzymanych z firm i instytucji takich jak: policja; służba bezpieczeństwa; służby graniczne i celne; organizacje turystyczne; handlowcy; hotelarze; restauratorzy; branża kultury; komunikacja; urzędy miast
i gmin. Eksperci ze strony niemieckiej podkreślali swoje dobre osobiste i profesjonalne (służbowe) kontakty ze swoimi odpowiednikami po stronie polskiej. Z ankiet wynika również fakt, że mieszkańcy miejscowości oceniają stan bezpieczeństwa publicznego gorzej, niż wynika to z oficjalnych statystyk policji .

 W opracowaniu podkreślono, że:

- na wyspie UZNAM wzrasta dobrze prosperujący, wzajemny, polsko-niemiecki obszar gospodarczy. Współpraca przyczynia się do wyeliminowania uprzedzeń i obaw przed przestępczością;

- w ostatnich latach nie zaobserwowano znacznego wzrostu przestępczości;

- najczęściej występujące kategorie przestępstw to kradzieże rowerów, kradzieże
w sklepach oraz włamania (te ostatnie najczęściej w sezonie letnim, co jest związane ze zwiększonym napływem gości i turystów), a także akty wandalizmu;

- ogólnie – mieszkańcy wyspy Uznam mają poczucie bezpieczeństwa, mimo faktu, że najmniej bezpiecznie czują się mieszkańcy niemieckich Uzdrowisk Cesarskich;

- turyści czują się na terenie wyspy Uznam bezpiecznie, zwłaszcza w miejscu ich wypoczynku (tylko 2% ankietowanych odpowiedziało „nie”);

- pomimo często podkreślanego w niemieckich środkach masowego przekazu faktu, że wzrost przestępczości ma ścisły związek z polskimi sprawcami, obraz ten jest fałszywy. Takie łączenie przestępstw jest niepokojące, zwłaszcza iż jest skierowane do różnych zainteresowanych stron (np. opcje polityczne), które często wykorzystują to dla własnych korzyści politycznych;

- subiektywne poczucie bezpieczeństwa jest podobne zarówno po stronie niemieckiej, jak i polskiej;

- na obszarze niemieckim wyspy UZNAM od 2008 roku 60% przestępstw i wykroczeń popełnili Niemcy, 20% obywatele Polski i 20% obywatele innych narodowości;

- jako jedną z przyczyn popełniania przestępstw wymieniano sytuację życiową, w jakiej znajduje się sprawca, m.in. warunki materialne. Jednakże w pierwszej kolejności podnoszono czynniki wynikające z typowo turystycznego charakteru regionu. W opinii polskich ekspertów nazwano to „przykładem korzystnych możliwości”, wynikających z braku uwagi (roztargnienie, beztroska wakacyjna), niewłaściwym zabezpieczeniem mienia czy pozostawianiem otwartych drzwi i okien;

- podkreślono występowanie nowych niepokojących problemów – np. utajony
i nasilający się rasizm;

- jednym z głównych problemów integracji regionu jest nadal bariera językowa;

- obie strony widzą potrzebę dalszego stałego wzrostu spójności i współpracy
w różnych dziedzinach, w tym na rynku pracy, w handlu, turystyce, edukacji, sporcie;

- bardzo dobrze oceniono wspólne patrole polskich i niemieckich policjantów, zwłaszcza w ścisłym sezonie letnim;

- żadna z ankietowanych osób nie podniosła tematu przywrócenia kontroli granicznej;

- nie wzrosła przestępczość w regionie nadgranicznym (wyspy UZNAM) po wstąpieniu polski do Iunii Europejskiej oraz po otwarciu granic.

Propozycje poprawy poczucia bezpieczeństwa na obszarze wyspy Uznam są zróżnicowane: od apeli do mieszkańców o lepsze zabezpieczenia ich mienia, poprzez znakowanie sprzętu ruchomego, aż do montażu i większego stosowania systemów technicznych i monitoringu.

Strona niemiecka opracowała mapki miejscowości Ahlbeck – Heringsdorf – Bansin, na których naniesiono dane dotyczące:

- najczęściej popełnianych przestępstw z podziałem na: miesiące; dni tygodnia; pory dnia;

- miejsc, w których najczęściej popełniano przestępstwa z podziałem na kategorie przestępstw i wykroczeń;

- „gorących punktów” (hotspots), które są miejscami najbardziej zagrożonymi dla popełniania przestępstw.

Podczas spotkania ustalono, że nadal będą utrzymywane kontakty robocze obu stron. Przeprowadzona w takim zakresie ankieta nie była jednorazową akcją i będzie kontynuowana w przyszłości.