Kronikarskie wycinki część 7

Wycinki z kronikarskich annałów Świnoujścia cz.7

Kolejny, siódmy już odcinek zapisów z historii miasta Świnoujście będący wynikiem przeglądania, wybierania , opracowywania, weryfikowania i uzupełniania informacji ujętych w różnych źródłach. Między innymi są to kronikarskie notatki świnoujskiego historyka Andrzeja Wrońskiego, historyka i archiwisty dr Józefa Plucińskiego, informacje archiwalne choćby z zasobów Archiwum Państwowego i innych mniej lub bardziej dostępnych opracowań. Warto się podzielić tymi faktami nieznanymi, zapomnianymi albo niedostępnymi dla większości mieszkańców. Taka wycinkowa prezentacja zdarzeń i ludzi daje pewną wiedzę i rysuje obraz Świnoujścia na przestrzeni lat. Poniżej nieco wybranych, interesujących jak się wydaje informacji.

Kwiecień 1946 r. Przy okazji imprezy pod nazwą „Trzymamy straż nad Odrą i Bałtykiem” Świnoujście wizytowali ówcześni najwyżsi dygnitarze państwowi. Wśród nich był przewodniczący Krajowej Rady Narodowej Bolesław Bierut, premier Edward Osóbka –Morawski, minister obrony narodowej marszałek Michał Rola-Żymierski i wicepremier Stanisław Mikołajczyk. (foto 1)

1948 r. Inspektorat Szkolny (później Wydział Oświaty) mieścił się w Świnoujściu (do 1954 r.) przy ul. Bohaterów Stalingradu (teraz ul. Piłsudskiego) w budynku obecnej Miejskiej Biblioteki Publicznej. W latach 1954/55 zastępczo w SP nr 1 przy ul. Narutowicza 10, a od 1955 r w gmachu Prezydium Powiatowej Rady Narodowej przy ul. Armii Czerwionej 12 (obecnie Armii Krajowej).

Czerwiec 1949 r. Statystyki odnotowały w powiecie 545 analfabetów i półanalfabetów. Po trwających kursach jesienią tego roku było ich już 190 ( w tym m.in. 60 w Świnoujściu, 48 w Międzyzdrojach i 22 w Wolinie). W latach 1949-55 ogółem przeszkolono, głównie indywidualnie lub w ramach prac społecznych około 460 osób nieumiejących czytać ani pisać. (foto 2)

Listopad 1952 r. W Świnoujściu zorganizowano Oddział Morskiego Instytutu Rybackiego oraz Ośrodek Szkolenia Zawodowego Ministerstwa Żeglugi (działał do wiosny 1960 r.)

1957 r. Na wschodnim falochronie w Świnoujściu zainstalowano tak zwany „buczek mgłowy” (zamiast pływającego nautofonu) . W grudniu tego roku w rezultacie prowadzonego od marca 1956 r. pogłębiania torów kanału Świny i farwateru osiągnięto w porcie głębokość 9 metrów.

Styczeń 1960 r. Dynamiczny rozwój miasta Świnoujście spowodował ekspansję przestrzenną miasta. W konsekwencji w obszar miejski włączono samodzielnie administracyjne do tej pory obszary Osiedla Warszów i Gromady Karsibór.

29 kwietnia 1963 r. pracownicy Miejskiego Przedsiębiorstwa Remontowo-Budowlanego zdjęli pod nadzorem Milicji Obywatelskiej szczyt istniejącej do dziś wieży nieużytkowanego od 1945 r. neogotyckiego kościoła ewangelickiego Marcina Lutra. Pod krzyżem w kulistej czaszy znaleziono dwa ręcznie pisane dokumenty (z rozpoczęcia budowy 30 sierpnia 1903 r i jej zakończenia z 29 września 1904 r,) oraz egzemplarz „Swinemunde Zeitung” z 29 września 1904 r i kilka monet.

1 czerwca 1965 r. wydarzeniem sezonowej komunikacji było przypłynięcie po raz pierwszy promu „Visborg” wziętego w czasowy czarter przez PŻB od „Gotlandsbolaget-Visby” do przewozu turystów skandynawskich. Może zabrać ok. 400 pasażerów i kilkanaście samochodów osobowych. Prom kursował codziennie, przypływając do Świnoujścia o godzinie 8.30 i odpływając o godzinie 11.00.

Maj 1968 r. Wprowadzono opłaty za wstęp na plażę strzeżoną w Świnoujściu. W tym miesiącu w dzielnicy nadmorskiej ogrodzono też świnoujski kamping , a przy ul. Sienkiewicza 6 rozebrano przedostatni z nieczynnych jeszcze domów wczasowych. (foto 3)

15 czerwca 1968 r. Po kapitalnym remoncie oddano do użytku ostatni z nieczynnych dotąd w Świnoujściu domów wczasowych (przy ul. Słowackiego 9/11) należący do Kopalni węgla Kamiennego w Zagórzu „Mortimer – Porąbka”. Po rozbudowie do 1970 r. i zawartej umowie był użytkowany jako posezonowe sanatorium Uzdrowiska.

Styczeń 1973 r. Wojewódzka Pracownia Urbanistyczna – Biuro Studiów i Projektów Przestrzennego Rozwoju Województwa (o czym napisał wówczas „Głos Szczeciński”) w swoim opracowaniu dotyczącym rozwoju regionu do 1990 r zaproponowała połączenie drogowe Szczecin – via Zalew Szczeciński – Świnoujście. Propozycja ta stanowi bezpośrednie nawiązanie do postulatów z lat 60-tych jakie odnotowano w Świnoujściu.

Grudzień 1974 r. Plan rzeczowy budownictwa mieszkaniowego w 1974 r. zakładał powstanie 861 mieszkań o 3054 izbach i powierzchni 41.506 m2. Wykonano zaś 485 mieszkań z 1652 izbach o powierzchni 22.203 m2. Czas oczekiwania na mieszkanie wydłużył się do 10 lat.

Od 15 maja 1975 r. wprowadzono w Świnoujściu opłaty za przewóz promami przez Świnę. Przy przepłynięciu promem w jedną stronę za samochód osobowy trzeba było zapłacić 20 zł, ciężarowy – 30 zł, a za autobus 50 zł. Pobieranie opłat było związane z wysokimi kosztami utrzymania przeprawy promowej, które w 1974 r wyniosły 32 mln zł.

26 lipca 1976 r. Rybacy z odrowskiego m/t „Grinwal” u wybrzeży Gran Canarii uratowali życie trzem wycieńczonym hiszpańskim rybakom dryfującym w szalupie.

24 lutego 1977 r. Na wody Morza Irlandzkiego i dalej wzdłuż Afryki zachodniej wypłynął szkolno-rybacki statek „Rybak Morski” z grupą 35 studentów ( w tym 15 studentek) Wyższej Szkoły Morskiej ze Szczecina. Kierownikiem naukowym był mgr Wiesław Seidler. Z wód Atlantyku wyłowione mają być żywe organizmy do akwarium w Muzeum Rybołówstwa Morskiego w Świnoujściu. (foto 4)

Kronikarz miejski

Krzysztof Nowak

Podpis pod foto:

1. Dygnitarze państwowi podczas wizyty w Świnoujściu w 1946 r. – foto ze zbiorów Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Świnoujściu.

2. Dyplom przyznawany nauczycielom za walkę z analfabetyzmem – foto z książki „ Z dziejów oświaty świnoujskiej 1945-2005

3. Płatny wstęp na plażę – foto Andrzej Ryfczyński (ze zbiorów Muzeum Rybołówstwa Morskiego w Świnoujściu)

4. „Rybak Morski” – foto ze zbiorów TV Słowianin.

Data dodania 16 marca 2025