Wycinki z kronikarskich annałów Świnoujścia cz. 11

Kolejny, jedenasty już odcinek zapisów z historii miasta Świnoujście będący wynikiem przeglądania, wybierania , opracowywania, weryfikowania  i uzupełniania informacji ujętych w różnych źródłach. Między innymi są to kronikarskie notatki  świnoujskiego historyka Andrzeja Wrońskiego, historyka i archiwisty dr Józefa Plucińskiego,  informacje archiwalne choćby z zasobów Archiwum Państwowego i innych mniej lub bardziej dostępnych opracowań. Warto się podzielić tymi faktami nieznanymi, zapomnianymi lub też niedostępnymi dla większości mieszkańców. Taka wycinkowa prezentacja zdarzeń i ludzi  daje pewną wiedzę i rysuje obraz Świnoujścia na przestrzeni lat. Poniżej nieco wybranych, interesujących  jak się wydaje informacji.

 

15 marca 1946 r. Do Świnoujścia przybywa pierwsza grupa organizacyjna skierowana tu do tworzenia garnizonu Marynarki Wojennej.

4 kwietnia 1946 r. na Wybrzeżu Władysława IV witano załogi  pierwszych polskich okrętów wojennych -  niewielkich przedwojennych jeszcze jednostek bojowych  nazywanych „ptaszkami”. Na pokładzie „Żurawia” przybył też kmdr Włodzimierz Steyer  nowo mianowany dowódca Szczecińskiego Okręgu Nadmorskiego. Komandor zajmował się organizowaniem na wyspach nowej struktury wojskowej, co było trudnym zadaniem w mieście w dużej mierze kontrolowanym przez Rosjan. Przybycie polskich jednostek  do Świnoujścia i ich załóg dawało nadzieję na poprawę bezpieczeństwa w mieście  i stabilizację codziennego  życia.

Jesień 1956 r. Osiedliło się sześciu pierwszych repatriantów z ZSRR. W latach 1957-1958 w Powiecie Wolińskim osiedliło się około 815 repatriantów.

W roku szkolnym 1956/57 w Przytorze utworzono pełną szkołę siedmioklasową z czterema nauczycielami. Od września 1957 r podniesiono zaś stopień organizacyjny szkoły w Karsiborze, gdzie realizowano program szkoły siedmioletniej z trzema nauczycielami (od kolejnego roku szkolnego już z niezbędnymi 4 nauczycielami).

17 lipca 1964 r. podpisano specjalny protokół i przyjęto od Bazy Radzieckiej budynki mieszkalne w Chorzelinie  na Warszowie  oraz duży budynek radzieckiej szkoły  przy ul. Słowackiego (przekazany „Uzdrowisku” jako sanatorium „Bałtyk” z odkrytym tam rurociągiem dostarczającym solankę ze źródeł przy ul. Matejki) , duży budynek nr 21  byłego „Domu Pionierów” przy ul. Żeromskiego (przekazany Urzędowi Rady Ministrów), a także  dwa magazyny przy ul. Karsiborskiej.

Wrzesień 1964 r. Podsumowując sezon letni (14.05. – 16.09) wyliczono, że w Świnoujściu w tym czasie bawiły 293 tysiące osób w tym 16.226 obcokrajowców.

20 lutego 1965 r. przystąpiono do ściągnięcia części różnych eksponatów do Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej  z zamiarem tworzenia izby pamiątek regionalnych pod kątem powołania w Świnoujściu przyszłego muzeum. Potrzebę utworzenia takiej izby wyartykułował w wywiadzie w „Głosie Szczecińskiem” świnoujścianin Przemysław Sobiech, (z wykształcenia archeolog).

4 września 1966 r. Po 28 miesiącach budowy miało miejsce otwarcie pierwszego w historii mostu strunowo-betonowego łączącego  Świnoujście – Ognicę z  wyspą Karsibór.

Sierpień 1967 r. przy Sądzie Powiatowym w Świnoujściu powstał Wydział dla Nieletnich. Natomiast od stycznia 1968 r przy Powiatowym Komitecie Frontu Jedności Narodu utworzono Komisję do Spraw Przestępczości Nieletnich.

1 kwietnia 1968 r. weszło w życie porozumienie pomiędzy PŻM, a „England-Sweden Lines” o zsynchronizowaniu linii promowych Hull i Londyn – Goteborg – Ystad – Świnoujście aby umożliwić  stały przejazd  z Wielkiej Brytanii via Szwecja do Polski.

31 grudnia 1970 r. Stała ludność Powiatu Wolińskiego wynosiła 42.460 osób z czego 35.458 to mieszkańcy miast (27.903  w Świnoujściu, 4.545 w Międzyzdrojach  i 3.010 w Wolinie) oraz 7.002 osoby na wsi.

26 kwietnia 1971 r. Powiatowy Dom Kultury otrzymał doroczną, zespołową nagrodę Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie.

31 grudnia 1972 r. Powiat Woliński posiadał w tym czasie 211 sklepów (w tym 198 uspołecznionych), 171 punktów drobnodetalicznych (głównie sezonowych) i 76 lokali gastronomicznych na 8.066 miejsc konsumpcyjnych.

26 października 1974 r. w wyspiarskim mieście odbyła się Wojewódzka Inauguracja Roku Kulturalno-Oświatowego. Jednym z punktów uroczystości było otwarcie w Świnoujściu  Muzeum Rybołówstwa Morskiego. Koncepcja utworzenia tej placówki powstała w gronie władz powiatu przed kilku laty. W 1972 r. zapadła konkretna decyzja i podjęto pierwsze kroki organizacyjne. Na siedzibę muzeum przekazano budynek dawnego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. Powołano też zespół ludzi pod kierunkiem mgr Józefa Plucińskiego tworzący przyszłą kadrę muzeum.  Nadzór merytoryczny nad prowadzonymi pracami organizacyjnymi sprawowało Muzeum Narodowe w Szczecinie. W obecności gości symbolicznego przecięcia wstęgi dokonał Naczelnik Miasta Jerzy Filipowicz. ”Na pierwszej wystawie zgromadzono okazy fauny i flory  morskiej oraz narzędzia połowowe z rejonu wyspy Wolin. Przed nową placówką plany rozwoju i rozbudowy. Stanie się ona z pewnością dużą, bogatą , sławiącą trud ludzi morza placówką”. 

W ciągu roku 1976 r. posadzono na terenie miasta 2.918 drzew oraz 45 tys. krzewów  różnych gatunków. Najwięcej nasadziła Spółdzielnia Mieszkaniowa „Słowianin” oraz MPGKiM i Urząd Miasta. W minionym roku zasadzono tylko 2.115 drzew i 9.200 krzewów.
 

Opisy zdjęć:

1.Powitanie w Świnoujściu w 1946 r. pierwszych polskich okrętów wojennych – foto ze zbiorów Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Świnoujściu

2. Koloniści w centrum Świnoujścia w połowie lat 60-tych – foto Andrzej Ryfczyński

3. Uroczystość otwarcia mostu na wyspę Karsibór – foto Andrzej Ryfczyński

4. Pracownicy Muzeum Rybołówstwa Morskiego w Świnoujściu w dniu otwarcia placówki – foto ze zbiorów Muzeum Rybołówstwa Morskiego

Krzysztof Nowak

Kronikarz miejski